استاد جراحی دانشکده پزشکی دانشگاه تهران
متولد پنجم مرداد ماه 1312 در شهر یزد. فرزند آخر خانواده، دارای چهار خواهر و یک برادر. پدرم به شغل تجارت در یزد مشغول بود.
برادرم زنده یاد دکتر محمد علی حفیظی مقارن تولدم جهت ورود به دانشکده پزشکی به تهران عزیمت کرده بود.
چند سال بعد از تولدم، خانواده ما به تهران نقل مکان نمودند.
دوران دبستان در دبستان غضائری و دوران دبیرستان در دبیرستان مروی تهران گذشت. در امور اجتماعی و فوق برنامه دبیرستان، شرکت فعال داشتم از همان سالها به ادبیات علاقه مند بودم و در نوشتن مقاله و انشاء در دبیرستان شهرتی یافتم. قرائت انشاءهای مطول من گاهی تمام وقت یک کلاس را می گرفت و گای بقیه آن به دفعه بعد موکول می شد. در انتخابات انجمن ادبی دبیرستان با وجودیکه کلاس ششم ادبی- وجود داشت، اینجانب در سال پنجم به سمت رئیس انجمن ادبی برگزیده شدم. به اتفاق سایر اعضاء هیأت مدیره انجمن ادبی بعد از اتمام کلاس درس، ساعتها در دبیرستان جهت برگزاری کنفرانس؛ نمایش؛ تدوین سالنامه و تدوین روزنامه دیواری فعالیت می کردم.
در همان زمان نخست وزیری رزم آراء که مخالف ملی شدن صنعت نفت بود، در میتینگ میدان بهارستان، راجع به ملی شدن صنعت نفت سخنرانی کردم.
(سال پنجم دبیرستان، حدود سال 1329 قبل از نخست وزیری دکتر محمد مصدق)
در همان زمان با بسیاری از آثار نویسندگان بزرگ ایران و بعضی از نویسندگان جهان آشنا شدم. یکی از علائق من که هنوز هم ادامه داردف خرید، جمع آوری و مطالعه کتاب بود. در بسیاری ازانجمن های ادبی و اجتماعی و علمی آن زمان شرکت می کردم و هم اکنون نیز این فعالیت ادامه دارد.
یکی از دبیران ارزنده ما در دبیرستان مروی، مرحوم دکتر عبدالحسین زرین کوب، همواره مشوق من بود.علاوه بر عضویت در کتابخانه ملی، با توصیه آقای زرین کوب، کارت عضویت کتابخانه مجلس شورای ملی آن زمان را که تهیه آن مشکل بود به دست آوردم.
اولین تدریس من در آموزشگاه سرافراز تهران بود در سال آخر دبیرستان.
در سال 1332، بعد از موفقیت در کنکور؛ به دانشکده پزشکی وارد شدم.
همزمان با تحصیل در دانشکده پزشکی، دو سال دانشجوی علوم تربیتی دانش سراهای تهران بودم.
در سال تحصیلی 38-1337 از دانشکده پزشکی تهران فارغالتحصیل شدم.
دوران انترنی را در بخش داخلی بینارستان رازی ب ریاست آقای دکتر مهدی آذر، بخش زنان به ریاست آقای دکتر جهانشاه صالح، چشم را به ریاست آقای پرفسور شمس در بیمارستان فرابی طی کردم.
پایان نامه دکترای پزشکی خود را در باب((سرطان دهانه زهدان)) به راهنمایی آقای دکتر جهانشاه صالح از تصویب هیأت ژوری گذراندم.
از سال 1338 دوره چهار ساله آسیستان افتخاری (دستیاری) جراحی را جهت کسب تخصص جراحی، در بیمارستان سینا که از مهمترین مراکز جراحی ایران و تحت نظر جناب پرفسور عدل اداره می شد طی کردم.
از سال 1342 موفق به اخذ دیپلم تخصی از جراحی عمومی شدم و همان زمان به استادیاری جراحی عمومی بیمارستان سینا برگزیده شدم.
در سال 1345 جهت تکمیل تحصیلات و کسب معلومات، بیشتر به انگلستان مسافرت کردم (مأموریت علمی از طرف دانشگاه تهران) و متجاوز از یک سال و نیم در بهترین بیمارستان های دانشگاهی لندن مشغول بودم.
زندگی حرفه‌ای
دکتر حفیظی مدت پانزده سال دانشکدههای پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی و حتی بعضی مدارس عالیه پزشکی کشور را اداره کرد. همچنین در ۱۳۴۷ ش یک دورة آموزش پزشکی را در خارطوم، پایتخت سودان، گذراند. کتابهای راهنمای دانشکدة پزشکی و تاریخ طب ایران تألیف اوست.
دکتر حفیظی در ۱۳۳۰ به سمت دانشیار بیماریهای همگانی و تجربی رسید و در ۱۳۳۲ مفتخر به عنوان استادی دانشکدة پزشکی دانشگاه تهران شد. در ۱۳۴۲ سمت معاونت دانشکدة پزشکی و در ۱۳۴۵، ریاست آن، به وی محول گردید. در فاصلة سالهای ۱۳۴۸-۱۳۶۵ با سمت دبیر کلی در سازمان نظام پزشکی منشأ خدمات بسیاری شد.
دکتر موحدی به نقل از دکتر مسلم بهادری دربارة دکتر حفیظی چنین آورده است: «هنگامی که دکتر حفیظی در سال ۱۳۴۲ معاون دانشکدة پزشکی و در سال ۱۳۴۵ رئیس دانشکده شد، کما فی‌السابق نظم و ترتیب پیشین برقرار بود و همواره همانند سر دبیر دانشکدة پزشکی ظاهر می‌شد. در گوشهای از اتاق ریاست دانشکدة پزشکی خارج از میز رئیس می‌نشست و به کارها رسیدگی می‌کرد و اغلب معاونین و همکارانش نیز در همان اتاق حضور داشتند. در مدت قریب به شش سال دورة معاونت و ریاست دانشکدة پزشکی نشان داد که متعلق به مردم، دانشجو و استاد و برای خدمت به آنهاست، نه ریاست بر آنها، خاضعانه و با حیایی مخصوص به خود به کارها رسیدگی می‌کرد. در برخورد با پرخاشگران و زیاده‌طلبان و مهاجمان به حقوق مردم ایستادگی داشت و مقاومت لجوجانهاش زبانزد بود. ولی در مقابل دانشجویان، ضعفا، نیازمندان پدرانه به کمک آنها می‌شتافت. در تمام این مدت از مزایای قانون تمام وقت دانشگاه که از سال ۱۳۴۲ در دانشگاه متداول شده بود استفاده نکرد. با همان قانون به اصطلاح نیمه‌وقت کار کرد و بازنشسته شد. بخشی از بعدازظهر و اوایل شب را منظماً به مطب کوچک خود واقع در میدان شاپور سابق، که مدتی هم منزل مسکونیاش بود، می‌رفت و به درمان بیماران و دردمندان می‌پرداخت و با آنکه متخصص بیماریهای کودکان بود. هیچ گاه به عنوان متخصص پولی اضافی دریافت نکرد و حتی پولی که به عنوان ویزیت به او داده می‌شد نگاه نمی‌کرد و گاهی نیز از کمک مالی به بیماران مستمند کوتاهی نداشت، برخی از داروسازان محل شاهد بودند.»
دکتر محمدعلی حفیظی در سمتهای دانشگاهی (سردبیری، معاونت، ریاست دانشکدة پزشکی) شدیداً به استقلال دانشکدة پزشکی، دانشگاه و حرمت استادان اهمیت می‌داد و حتی در موردِ آن تعصب داشت.
وظیفة دانشکدة پزشکی را تربیت‌کنندة پزشکان متخصص و متعهد به خدمتگزاری می‌دانست. در کمک به دانشجویان از هیچ اقدامی دریغ نداشت و حتی تا مرز خطر پیش می‌رفت. در ماجراهای داغ سیاسی وقت، با دانشجویان مشابه فرزندان خود رفتار می‌کرد. خشونت را مردود می‌دانست. در مقام اجرایی، حامی دانشجویان بود با آنهایی که با دانشگاه سر ستیز داشتند مبارزه و از دانشجویان دفاع می‌کرد. حتی این دفاع و حمایت از دانشجویان گاهی در خفا صورت می‌گرفت و دانشجویان از آن اطلاع نداشتند. بسیاری از دانشجویان اخراجی که هم اکنون از شخصیتهای سرشناس پزشکی هستند با وساطت و مسئولیت ایشان به دانشگاه بازگشتند. برای بازگرداندن دانشجویان از اعتبار و نفوذ خود مایه می‌گذاشت.
دکتر حفیظی پیش از تشکیل سازمان نظام پزشکی ایران به همراه عدهای از استادان در تنظیم قانون نظام پزشکی مشارکت کرد. در اولین دورة انتخابات نظام پزشکی ایران به عنوان نمایندة تهران در سازمان مرکزی برگزیده شد و در همان دوره، سردبیر سازمان نظام پزشکی ایران از طرف منتخبان شد. بیشتر آئین‌نامه‌های نظام پزشکی دستاورد زحمات اوست. دکتر حفیظی در همة انتخابات سازمان نظام پزشکی شرکت کرد و همواره نام او در صدر جدول منتخبان قرار داشت.
کار، برای مرحوم دکتر حفیظی چنان جدی بود که در زمان اطلاع از خبر غرق شدن ناوچة پیکان و ناپدید شدن فرزندش، شهید حسین حفیظی، کار در نظام پزشکی را ترک نگفت و در کتابخانه غمگین و صبور کارها را دنبال می‌کرد و برادر خود دکتر مهدی حفیظی و نیز دکتر مسلم بهادری را برای پیگیری امر به ستاد نیروی دریایی فرستاد.
سمت ها مسولیت ها:
در راهنمای اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی کشور، سال تحصیلی ۱۳۴۵-۱۳۵۵ مسئولیتها و فعالیتهای او چنین ذکر شده‌است:
رئیس، معاون و مدرس دانشکدة پزشکی دانشگاه تهران از ۱۳۳۲
سردبیر کل نظام پزشکی ۱۳۴۸-۱۳۶۵
عضو هیئت اجرایی مسابقات ورودی سراسری از ۱۳۴۴
مسئول آزمونهای ورودی سراسری دانشگاه ها
عضو هیئت ممیزی دانشگاه تهران در ۱۳۴۴-۱۳۴۵
نمایندة دانشکدة پزشکی در شورای دانشگاه ۱۳۴۷
سرپرست تشکیلات نظام پزشکی و دبیر کل نظام پزشکی در ۱۳۴۸
عضو کمیسیون دارویی دانشکدة پزشکی در ۱۳۴۹
عضو شورای عالی مرکز پزشکی، بهداری در ۱۳۵۰
رئیس هیئت رسیدگی بدوی انتظامی دانشگاه در ۱۳۵۰
صاحب امتیاز و مسئول مجلة علمی نظام پزشکی
با توجه به آنکه دکتر محمدعلی حفیظی ارتباط تنگاتنگی با نگارش و مدیریت فرهنگی و انتشاراتی داشت، به نوعی می‌توان آنچه در دوران ریاست و سردبیری دانشکدة پزشکی و نیز نظام پزشکی منتشر شد، ازجمله پژوهشهای نوشتاری ایشان به حساب آورد.
عضویت در انجمنهای علمی و مجامع دیگر:
عضو جامعه جراحان ایران 1369
عضو جامعه بین المللی جراحان 1991 میلادی
عضویت در هأت مدیره انتخابی جامعه جراحان ایران از سال 1369 که تا کنون یعنی سال 1370 ادامه دارد.
عضو هیأت تحریریه مجله گزیده ای جراحی عمومی و تخصصی از سال 1377
عضویت های دیگر
نماینده دانشکده پزشکی در وزارت بهداری جهت صدور پروانه موسسات پزشکی 1361
عضو کمیسیون پزشکی دانشگاه تهران1357
عضو هیدت علمی کنگره پزشکی ابن سینا 1368
عضو کمیسیون ترفیعات و انتصابات در پزشکی دانشگاه تهران
نماینده دانشکده پزشکی در جامعه هیأت علمی دانشگاه تهران 1356
عضو هیاأت علمی جامعه جراحان ایران
سایر فعالیت های اجتماعی:
برگزار کننده جلسات ماهانه جامعه پزشکان یزدی مقیم تهران
عضو یأت مدیره و قائم مقام، جامعه یزدیهای مقیم تهران
سفرهای علمی: به انگلستان، فرانسه، اسپانیا، سوئیس و هندوستان
شرکت در جبهه، از سالهای ابتدای شروع جنگ تا پایان جنگ، هر سال به مدت یک ماه
( اهواز، خرم آباد)
مقالات و تحقیقات:
کلانژیوگرافی از راه پوست که جهت تشخیص بیماریهای صفراوی بخصوص در صدمات راههای صفراوی حائز اهمیت است، برای اولین بار در بیمارستان سینا انجام دادم.
طرح تحقیقاتی در موارد اورژانس بیمارستان سینا:
مقالت خارجی و داخلی حدود 30 مقاله
کنفرانس در مجامع علمی حدود 6مورد
راهنمایی پایان نامه های دکترای پزشکی وتخصصی حدود 30 مورد
مهمترین دوران فعالیت اینجانب متجاوز از 35 سال در بیمارستان سینا، وابسته به دانشکده پزشکی دانشگاه تهران طی شده است. در عرض این مدت همواره سعی من بر این بوده است که در امر آموزش دانشجویان، رزیدنت ها، اخلاق پزشکی و امور درمان و رسیدگی به بیماران و مجروحان نهایت کوشش را انجام دهم تا آنجا که مقدور بوده است خدمت کنم.
خدمت به مردمی که از اقصی نقاط کشور به بیمارستان سینا مراجعه می کنند و بیمارستان سینا ملجاء و پناهگاه مطمئن و در عین حال رایگان جهت آنها به حساب می آمد. از اهم فعالیتهای جراحان بیمارستان سینا بود.
افتخار ما بر این بود که بدون چشم داشت مالی در تعلیم و تربیت دانشجویان و درمان بیماران نهایت کوشش و همت را بخرج دهیم. و هم اکنون خوشوقتم احساس می کنم که با سر بلندی این خدمات ارزنده را انجام داده ام.
در حال حاضر در بیمارستان فرهنگیان تهران و بخش خصوصی مشغول خدمت می باشم دارای سه فرزند : یک دختر دندانپزشک و دو پسر دانشجوی عمران می باشم.
سی سال در جوار مطب زنده یاد دکتر محمد علی حفیظی برادر گرامی که از افتخارات تاریخ پزشکی ایران محسب است مطب داشتم و سعی کردم تا آنجا که بتوانم از خرمن بی پایان فضل و کمال و اخلاق بزرگوار ایشان خوشه ای فراهم کنم.
تا چه قبول افتد و چه در نظر آید
منبع: ویکی پدیا
