دکتر سارا میرزندهدل،متخصص زنان و زایمان در گفت و گو با خبرنگار پرتال جراحان ایران با بیان این مطلب که آندومتریوز بیماری خوشخیمی است که هنوز علت ایجاد آن به طور قطع، شناخته شده نیست، گفت؛ تئوریهای مختلفی راجع به علت ایجاد این بیماری بیان شده است. برای نمونه گفته میشود زمانی که خون قاعدگی از درون لولههای رحم به درون لگن بازمیگردد، بافتهای آندومتری در قسمتهای مختلف لگن کاشته میشود، رشد میکند و باعث ایجاد آندومتریوز میشود که درجههای متفاوتی از یک تا چهار به خود اختصاص میدهد. این درجهبندی بر اساس شدت این بیماری صورت میگیرد.
این جراح زنان و زایمان اظهارداشت؛ به آندومتریوزی که در تخمدان است، آندومتریوما گفته میشود که میتواند باعث ایجاد کیستهایی در تخمدان شود که به آنها کیستهای شکلاتی هم گفته می شود به این دلیل که زمانی که این کیست ها باز می شود مایعی شکلاتی رنگ از آن استخراج میشود.
وی تصریح کرد؛ بافت آندومتر در هر قسمتی از لگن مثل کلون، رودهها، رحم، لولههای رحمی و... میتواند کاشته شود و باعث چسپندگی رودهها، چسپندگی روده به رحم، چسپندگی لولههای رحمی و انسداد لولههای رحمی شود.
علائم بیماری
دکتر میرزندهدل یکی از مشکلاتی را که در اثر این بیماری ایجاد میشود دیس منوره یا دردهای قاعدگی دانست و افزود؛ در این حالت بیمار با دردهای قاعدگی جدید به پزشک مراجعه میکند. به این معنا که قاعدگی های او پیش از این دردناک نبوده اما مدتی است که قاعدگی های او دردناک شده است. برای چنین فردی سونوگرافی واژینال در نظر گرفته میشود که بتوانیم به تشخیص برسیم اما گاهی موارد خفیف را شاید نتوان با سونوگرافی و معاینه تشخیص داد که دراین صورت بهترین راه تشخیصی لاپاروسکوپی است.
مشکل دیگری که این بیماری میتواند ایجاد کند، دیس پارونیا یا درد هنگام نزدیکی است. دکتر میرزندهدل گفت؛ بیماری که مراجعه میکند پیش از این هنگام نزدیکی هیچگونه دردی نداشته اما برای نمونه در ماههای اخیر هنگام نزدیکی دردهای بسیار شدید لگنی پیدا کرده و سعی میکند به دلیل این دردها نزدیکی نداشته باشد. در این مورد هم باید در مراحل اولیه برای بیمار سونوگرافی واژینال درخواست کنیم.
اما به اعتقاد او مشکل اصلیای که آندومتریوزایجاد میکند نازایی است به این دلیل که آندومتریوز در تمام مراحل باروری اثر منفی دارد؛ آندومتریوز برای تخمکگذاری ایجاد مشکل کرده، لانهگزینی زیگوت را در آندومتر مختل میکند، حرکت لولههای رحمی را دچار مشکل میکند و زیگوت نمیتواند به درون آندومتر برسد.
وی با تاکید براین نکته که این بیماری حتی میتواند باعث سقط جنین شود اظهار داشت؛ به طور کلی آندومتریوز به دلیل ایجاد التهاب در لگن بر بارداری اثر سوء میگذارد به این معنا که در دو بیمار نازا، شکست آی وی اف در بیماری که آندومتریوز دارد به نسبت فردی که آندومتریوز ندارد بسیار بالاتر است.
دکتر میرزندهدل تصریح کرد؛ با توجه به همهی این موارد آندومتریوز ممکن است به صورت تصادفی و در سونوگرافی بیمار مشخص شود و بیمار پیش از آن هیچ مشکلی نداشته باشد. وی افزود؛ در بیشتر موارد، افرادی که قاعدگی های طولانیمدت دارند یا افرادی که سیکل قاعدگی هایشان بسیار کوتاه است، بیشتر مستعد آندومتریوز هستند.
روشهای درمانی آندومتریوز
وی پیرامون روشهای درمانی که برای آندومتریوز استفاده میشود به هورموندرمانی اشاره کرد و تاکید کرد؛ درمان قطعی آندومتریوز جراحی است به ویژه درمورد کیستهای آندومتریوزی که بالای سه تا پنج سانتیمتر هستند توصیه میشود که با جراحی خارج شوند. با جراحیهای لاپاروسکوپی اندومتریوزهایی تا درجه ی چهار را هم میشود درمان کرد، چسپندگی را آزاد کرد و پلاکهایآندومتریوزیست را از درون لگن برداشت و به صورت کامل جدار کیستها را خارج کرد که به صورت کامل ریشهکن شوند چرا که اگر جدار کیستها خارج نشود، آندومتریوز دوباره رشد خواهد کرد.
زمان مناسبی برای بارداری
دکتر میرزندهدل زمان پس از جراحی آندومتریوز به ویژه سال اول را بهترین فرصت برای باردار شدن دانست به این دلیل که نباید احتمال رشد این بیماری را با وجود عمل جراحی از نظردور داشت.
وی با اشاره به این نکته که این بیماری در دوران باروری خانمها شایع است گفت؛ امروزه آندومتریوز رشد بسیاری پیدا کرده و در میان خانم های ایرانی شایع شده است.